Η τελευταία λειτουργία στην Αγια-Σοφιά

Ο Κρητικός παπάς που τόλμησε να λειτουργήσει στην Αγια-Σοφιά, 466 χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης...

Νούφρη τον λέγαν τον παπά
κι΄ήταν απο τσ΄Αλώνες,
που΄ψαλλε στην Αγιά Σοφιά
και δάκρυσαν οι εικόνες

Όλοι γνωρίζαμε, ότι η τελευταία λειτουργία στην Αγιά Σοφία έγινε την Τρίτη 29 Μαΐου 1453 και μετά η Πόλη αλώθηκε.

Και όμως.... η τελευταία λειτουργία στην Αγιά Σοφία, έγινε στις 19 Ιανουαρίου του 1919, από τον παπά Λευτέρη Νουφράκη (1872-1941) από τις Αλώνες Ρεθύμνου.

«Τον Ιανουάριο του 1919 δύο ελληνικές μεραρχίες που είχαν σταλεί στην εκστρατεία της Κριμαίας στάθμευσαν στην Κων/πολη. Την εποχή εκείνη η Βασιλεύουσα βρισκόταν υπό «συμμαχική επικυριαρχία». Ο πατήρ Λευτέρης Νουφράκης υπηρετούσε στη Β’ Ελληνική Μεραρχία. Όπως εκμυστηρεύτηκε στους συντρόφους του ο Κρητικός Ιερέας από τις Αλώνες Ρεθύμνου «τα όνειρά του ήταν να ακουστεί ο λόγος του Θεού και πάλι στην Αγία Σοφία». Την εποχή εκείνη η εκκλησία λειτουργούσε ως τζαμί και 4 άλλοι στρατιωτικοί Φραντζής, Λιαρομάτης, Σταματίου και Νικολάου επεσήμαναν στον ιερέα πως μια λειτουργία θα προκαλούσε τους Τούρκους.
Όμως ο παπα-Λευτέρης έχει πάρει την απόφασή του, ήταν αποφασιστικός και κατηγορηματικός.
- Αν δεν έρθετε εσείς, θα πάω μοναχός μου! Μόνο ένα ψάλτη θέλω. Εσύ, Κωνσταντίνε (Λιαρομάτη), θα μου κάνεις τον ψάλτη;
- Εντάξει, παππούλη, του απάντησε ο Ταγματάρχης, που πήρε και αυτός την ίδια απόφαση, κι όλα πια είχαν μπει στο δρόμο τους. Τελικά, μαζί τους πήγαν και οι άλλοι.

Μπροστά στην επιμονή του Παπά-Λευτέρη οι τέσσερις άλλαξαν γνώμη. Με τη βοήθεια ενός Ρωμιού βαρκάρη κατέβηκαν από το πλοίο που μετέφερε τη μεραρχία τους και βρέθηκαν στην εκκλησία. Στον χώρο που βρισκόταν η Αγία Τράπεζα ο Παπά-Λευτέρης τοποθέτησε ένα μικρό τραπεζάκι. Βάζει το πετραχήλι του και αρχίζει τη λειτουργία με ψάλτη τον ταγματάρχη Λιαρομάτη. Χρέη νεωκόρου εκτελεί ο υπολοχαγός Νικολάου.

Η εκκλησία σιγά – σιγά γεμίζει από μουσουλμάνους που έχουν έρθει για τη δικής τους προσευχή. Όπως εκμυστηρεύτηκαν στη συνέχεια ορισμένοι από τους πρωταγωνιστές «οι Τούρκοι μας έβλεπαν χωρίς να ξέρουν πώς να αντιδράσουν αφού αυτό που συνέβαινε ήταν κάτι περισσότερο από απίστευτο για αυτούς». Οι 4 αξιωματικοί κοινωνούν και γίνεται η απόλυση.

Η Θεία Λειτουργία στην Αγια-Σοφιά, έχει ολοκληρωθεί. Ένα όνειρο δεκάδων γενεών Ελλήνων έχει γίνει πραγματικότητα. Ο παπα-Νουφράκης και οι τέσσερις αξιωματικοί είναι έτοιμοι να αποχωρήσουν και να επιστρέψουν στο πλοίο. Η Εκκλησία όμως είναι γεμάτη Τούρκους, οι οποίοι έχουν αρχίσει να γίνονται άγριοι, επιθετικοί συνειδητοποιώντας τι ακριβώς είχε συμβεί. Η ζωή τους κινδυνεύει άμεσα. Όμως δε διστάζουν, πλησιάζει ο ένας τον άλλο, γίνονται «ένα σώμα», μια γροθιά και προχωρούν προς την έξοδο.

Οι Τούρκοι είναι έτοιμοι να τους επιτεθούν, όταν ένας Τούρκος αξιωματούχος παρουσιάζεται με την ακολουθία του και τους λέει: «Ντουρούν χέμεν….» (Αφήστε τους να περάσουν). Το είπε με μίσος. Θα ήθελε να βάψει τα χέρια του στο αίμα τους, όμως εκείνη τη στιγμή έτσι έπρεπε να γίνει, αυτό επέβαλαν τα συμφέροντα της πατρίδας του, δεν ήταν χρήσιμο γι αυτούς να σκοτώσουν τώρα πέντε Ρωμιούς αξιωματικούς μέσα στην Αγια-Σοφιά. Δεν ξεχνά ότι στ’ ανοιχτά της Πόλης βρίσκονται δύο ετοιμοπόλεμες ελληνικές Μεραρχίες κι ακόμη ότι η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται ουσιαστικά υπό την επικυριαρχία των νικητών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στους οποίους βέβαια δεν συμπεριλαμβάνονται οι Τούρκοι.